Ο καθηγητής Νευροχειρουργικής που κάνει τους αναπήρους να σταθούν στα πόδια τους

Στη δεκαετία του ‘60 έπαιζε στις αλάνες στα Καµίνια. Η βία στο παιχνίδι ήταν ένα µάθηµα ζωής, αφού τον έµαθε να διεκδικεί µε πείσµα. Σήµερα, ο Δαµιανός Σακάς είναι ένα από τα µόλις 51 µέλη της Παγκόσµιας Ακαδηµίας Νευροχειρουργικής, έχει πίσω του σπουδές σε πανεπιστήµια όπως το Χάρβαρντ και είναι διευθυντής της Νευροχειρουργικής του «Ευαγγελισµού». Είναι «ο γιατρός που σηκώνει όρθιους τους αναπήρους».

Στις αρχές της εβδοµάδας ο καθηγητής Σακάς ανακοίνωσε τα θεαµατικά αποτελέσµατα της νέας προσπάθειας της οµάδας του στον «Ευαγγελισµό». Με πολλαπλή διέγερση του εγκεφάλου µέσω βηµατοδοτών, κατάφερε να δώσει ποιότητα στη ζωή δέκα ανθρώπων.

Επρόκειτο για περιπτώσεις καταδικασµένες από την ιατρική κοινότητα. Ο ∆αµιανός Σακάς είναι ο πρώτος έλληνας ειδικός που κατάφερε να σηκώσει ανάπηρο από το καροτσάκι και µάλιστα χωρίς να του χορηγήσει φάρµακα. Οι θεραπευτικές πρακτικές του µε εµφύτευση ηλεκτρικού βηµατοδότη στον εγκέφαλο σε ασθενείς που έχουν σχηµατίσει λίστα αναµονής αρκετών ετών στον «Ευαγγελισµό» τον έκαναν παγκοσµίως γνωστό.

Η ανακάλυψη του έλληνα καθηγητή είναι ότι εντόπισε το σηµείο στον εγκέφαλο που όταν διεγερθεί µε µικρή ποσότητα ρεύµατος, κάποιος που βρίσκεται σε αναπηρικό καροτσάκι µπορεί να σταθεί ξανά στα πόδια του. Η αντιµετώπιση της κορµικής δυστονίας, όπως λέγεται στην ιατρική ορολογία η αναπηρία αυτού του είδους, είναι ιδιαίτερα σηµαντική όχι µόνο για τους ασθενείς, αλλά και για τους γιατρούς, τους ανθρωπολόγους, τους κοινωνιολόγους, αφού αφορά ολόκληρη την εξελικτική πορεία του ανθρώπου. Το συγκεκριµένο σηµείο στον εγκέφαλο συντονίζει τον ανθρώπινο κορµό και από τη στάση του πιθήκου παίρνει την όρθια στάση. Ο κ. Σακάς έκανε αυτήν την ανακάλυψη έπειτα από πολλά χρόνια µελετών στις ηλεκτροχηµικές δοµές του εγκεφάλου.

Τα επιτεύγµατα. Η εξέλιξη στην έρευνα επέτρεψε στην οµάδα του καθηγητή να πρωτοπορήσει για µία ακόµη φορά. Τα αποτελέσµατα της προσπάθειας ανακοινώθηκαν στις αρχές της εβδοµάδας και αφορούσαν δέκα ανθρώπους µε τόσο βαριές µορφές δυστονίας ώστε να επηρεάζονται ακόµη και η αναπνοή και ο λόγος τους. Η εµφύτευση τωνβηµατοδοτών έγινε στα πλαίσια της κλινικής δοκιµής τους, η οποίαδιεξήχθη σε παγκόσµια πρώτη στον «Ευαγγελισµό» ύστερα από έγκριση που έδωσε η αµερικανική ΥπηρεσίαΤροφίµων και Φαρµάκων (FDA). «Η ελληνική κλινική επιλέχθηκε επειδή οι γιατροί τηςέχουν απότιςκαλύτερες τεχνικές στον κόσµο», είχε εξηγήσει στα «ΝΕΑ» ο κ. Σακάς. Μάλιστα, η προετοιµασίαγια τις επεµβάσεις διήρκεσε περίπου δύο χρόνια και οιεπεµβάσεις ολοκληρώθηκαν σε περίπου ένα έτος.

«Σε όλες τις περιπτώσεις εφαρµόσθηκε η αποκαλούµενη αυτορρυθµιζόµενη εγκεφαλική διέγερση πολλαπλών σηµείων του εγκεφάλου και ήταν µια διαδικασία ιδιαίτερα πολύπλοκη. Για πρώτη φορά στην Ιστορία χρησιµοποιήσαµε ηλεκτρόδια τα οποία καθιστούν δυνατή την ταυτόχρονη αυτορρυθµιζόµενη βηµατοδότηση 16 κόµβων στον εγκέφαλο δηµιουργώντας αισιοδοξία για αντιµετώπιση σύνθετων νευροχειρουργικών παθήσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα ηλεκτρόδια µέχρι σήµερα µπορούσαν να διεγείρουν µόνο έως και δύοκόµβους ταυτόχρονα», είχεεξηγήσει ο καθηγητής Σακάς.

Ο ίδιος περιγράφει τον εγκέφαλο ως έναν βιολογικό, ηλεκτροχηµικό, υπερ-υπολογιστή. Ετσι, όταν εµφανίζεται κάποιο πρόβληµα, για να το διορθωθεί θα πρέπει να γίνει επέµβαση είτε χηµικά, είτε ηλεκτρικά. Η λήψη φαρµάκων είναι χηµική αντιµετώπιση. Ο ∆αµιανός Σακάς είναι ένας από τους λίγους ειδικούς στον κόσµο που µπορούν να το αντιµετωπίσουν ηλεκτρικά. ∆ηλαδή µε ηλεκτρόδιο.

Ενα άλλο, γνωστό παράδειγµα, είναι µέθοδοι όπως το ηλεκτροσόκ στην καρδιά (απινιδισµός) που τη θέτει ξανά σε λειτουργία.

Αυτό που κάνει ο καθηγητής Σακάς στο χειρουργείο θεωρούνταν µέχρι προσφάτως από κάποιους µαγεία, από άλλους θαύµα. Είναι όµως εξελιγµένη επιστήµη.

Οπως λέει ο καθηγητής, τόσο οι δάσκαλοί του στα Καµίνια όσο και οι καθηγητές του στην Ιωννίδειο Σχολή έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στη διαµόρφωση της σκέψης του και στην τελική του επαγγελµατική επιλογή. Τον καθοριστικό ρόλο, όµως, τον έπαιξαν οι γονείς του. Η πρώτη του επαφή µε την ιδέα της ιατρικής ήταν σε πολύ µικρή ηλικία, όταν ο πατέρας του εµφάνισε διαβήτη. Η αγωνία του ήταν µεγάλη για το πώς θα εξελισσόταν και τι είδους θεραπεία θα λάµβανε. Εβλεπε τους γιατρούς µε τις άσπρες ποδιές και κατανοούσε ότι ο ρόλος του σωτήρα µπορεί να κάνει τους ανθρώπους ευτυχισµένους.

Στο γυµνάσιο τού άρεσαν τα µαθηµατικά και η φυσική.

Την περίοδο εκείνη αγόραζε και διάφορες επιστηµονικές εκδόσεις, από περιοδικά µέχρι εγκυκλοπαίδειες, και έπεσε στα χέρια του µια εγκυκλοπαίδεια βιολογικών επιστηµών. Ένας τόµος ήταν αφιερωµένος στο νευρικό σύστηµα και όταν τονδιάβασε, στα 16 του, αισθάνθηκε την πιο έντονη ευφορία που είχε ποτέ από γνώση. Σταθµός στην επιλογή της καριέρας του ήτανένα εξώφυλλο περιοδικού µε ένα κοριτσάκι, στο κεφάλι του οποίου υπήρχαν αρκετά καλώδια ηλεκτροεγκεφαλογραφήµατος. ∆εν τον φόβισε, αλλά του δηµιούργησε ενδιαφέρον.

Πήγε στην ιατρική, έκανε τη θητεία του, ξεκίνησε ειδικότητα στη Νευρολογική του «Αιγινητείου» και συνέχισε στον «Ευαγγελισµό». Έφυγε στα 32 του για το εξωτερικό, όπου εργάστηκε για 14 χρόνια. Στην αρχή στη Βοστώνη, στο Πανεπιστήµιο του Χάρβαρντ, όπου έκανε έρευνα, στη συνέχεια κατάφερε επιστρέψει στην Ευρώπη, στο Ινστιτούτο Νευρολογικών Ερευνών της Γλασκώβης. Ακολούθως βρέθηκε για δύο χρόνια στο ∆ουβλίνο στο Εθνικό Κέντρο Νευροχειρουργικής και µετά στην Αγγλία όπου έγινε διευθυντής στο Κέντρο Νευροχειρουργικής του Μίντλαντ, στο πανεπιστηµιακό κέντρο του Μπέρµιγχαµ και αργότερα στο Πανεπιστηµιακό Νοσοκοµείο Γιόρκσαϊρ.

Εκεί ασχολήθηκε µε την κλασική νευροχειρουργική και του εµπιστεύονταν πριν ακόµη γίνει διευθυντής µεγάλα περιστατικά, όγκων, ανευρυσµάτων. Ο στόχος του όµως ήταν να ασχοληθεί µε τη λειτουργική νευροχειρουργική. Αποφάσισε να επιστρέψει στην Ελλάδα και πέρασαν πέντε χρόνια για να κριθεί ότι µπορεί να γίνει καθηγητής. Τον Ιανουάριο του 2000 ανέλαβε διευθυντής της Νευροχειρουργικής Κλινικής του «Ευαγγελισµού». Από τότε, δεν έχει σταµατήσει να κάνει ανθρώπους ευτυχισµένους.

ΕΙΠΕ

"Ο καθένας µπορεί να βρεθεί ανάπηρος. Αλλά είναι κάτι που δεν τον ενδιαφέρει όσο δεν το βιώνει ο ίδιος"

ΕΙΠAN ΓΙ'ΑΥΤΟΝ

"Ευτυχώς, υπάρχει ακόµη δικαιοσύνη στην Ελλάδα"

Καρλ Μάγιερ, βρετανός καθηγητής Λειτουργικής Νευροχειρουργικής, όταν ο Σακάς έγινε καθηγητής